Kalp Hastaları Nasıl Egzersizler Yapmalıdır?
Kalp hastalarında egzersizin, vücut kompozisyonunun iyileştirilmesinde, kas kuvveti ve dengenin arttırılmasında, yaşam süresinin uzatılmasında ve psikolojik durumun iyileştirilmesinde çok olumlu etkileri vardır.
Egzersiz reçetesi, kişinin kalp damar sistemi ile kas iskelet durumuna ve isteklerine özgü olmalıdır. Yeterince fayda sağlaması ve güvenli bir şekilde egzersiz yapılması için egzersizin şiddeti, tipi, sıklığı ve süresi titizlikle belirlenmelidir. Kişiye özel çizilecek egzersiz programlarıyla, sahip olunan fonksiyonel kapasite korunacak ve geliştirilebilecek, en önemlisi yaşam kalitesi yükseltilecektir.
Egzersiz riskini etkileyen üç ana faktör vardır:
- Yaş
- Egzersiz yoğunluğu
- Kalp damarlarının durumu
Eğer 50 yaşın üzerinde, yoğun bir egzersiz programı uygulamak isteyen, bilinen kalp damar hastalığı olan veya buna ait belirtileri olan (egzersiz sırasında göğüste baskı hissi, nefes darlığı, sol kolda uyuşma vs.) kişilerin program öncesi egzersiz testleri ile değerlendirilmesi önerilir.
Egzersiz reçetesinin;
- Büyük kas gruplarını içeren,
- Süreklilik sağlanabilen
- Ritmik olan aerobik egzersizler şeklinde olması önerilmektedir.
Yürüyüş, bisiklet ve yüzme kalp hastalarında kullanılan en önemli egzersizlerdendir. Doktorunuz kendi başınıza veya spor salonunda egzersiz yapmak yerine bir kardiyak rehabilitasyon programına başlamanızı da önerebilir.
Kalp durumunuz ve sağlığınız için en uygun egzersiz çeşidinin ve şiddetinin nasıl olacağını doktorunuzla konuşarak planlamalısınız.
Egzersiz yapılırken dikkat edilmesi gerekenler:
- Önce ısınma egzersizleri (10-15 dakika) yapılmalıdır.
- Isınma ve soğuma sırasında esneklik (germe) egzersizleri de yapılmalıdır.
- Egzersiz sırasında aşırı kan basıncı yükselmelerinden (büyük tansiyon için sınır 220 mmHg, küçük tansiyon için sınır 110 mmHg olmalı) kaçınılmalıdır.
- Kalp duvarlarında belirgin kalınlaşma olan hastalar aşırı egzersiz yapmaktan kaçınmalıdır.
- Ciddi ve kontrolsüz hipertansiyonu olan hastalar ancak hekim değerlendirmesi ve ilaç tedavisi başlanmasından sonra egzersize başlayabilirler.
- Egzersizlerin sonunda aktivite düzeyi yavaş yavaş azaltılmalıdır (5-10 dakika soğuma).
- Egzersiz sırasında nefes tutulmamalıdır. Egzersiz sırasında nefesi tutmak, kanın kalbe geri dönüşünü azaltır.
Referans: TKD Kalp Damar Sağlığı Bilgilendirme Portalı. Koroner Arter Hastalarında Güvenli Fiziksel Egzersiz. http://tkd.org.tr/sitecore/content/hearthealth/home/kalp-ve-yasam/koroner-arter-hastalari-fiziksel-aktivite?sc_lang=tr-TR. Son erişim tarihi: 7 Ağustos 2015.