Beden Kitle İndeksi ve Bel Çevresi Bana Neler Söylüyor?
Beden kitle indeksi, kilolu/obez olma ve vücut ağırlığının değişimini gözlemlemede kullanılan basit bir ölçüttür. Beden kitle indeksi kişinin ağırlığı hakkında bilgi verir, ancak vücut yağı ve yağlanma bölgeleri hakkında bilgi vermez. Kişinin “kilogram” cinsinden ağırlığını, “metre” cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle BKİ değeri elde edilir. Buradaki sorun şudur: İki insan aynı BKİ değerine sahip olsa da, vücut yağ yüzdeleri farklı olabilir. Ancak BKİ ile ağırlığınızı takip etmek kolaydır ve sizin için bir yol gösterici olabilir.
BKİ değeri 20-25 arasında ise kişi normal ağırlıktadır. 25-30 arası fazla kilolu olduğunu gösterir. BKİ değeri 30 ve daha yukarısında ise vücut ağırlığı ve vücut yağı fazladır, kişi obez olarak değerlendirilir.
Vücut yağı dağılımı önemli
Diyetisyenler bir kişinin sadece ne kadar yağı olduğuna değil, aynı zamanda yağın vücudun hangi bölgesinde toplandığına da bakar. Kadınlarda yağ genellikle kalça ve basenlerde toplanır ve bu onlara “armut” görünümü verir. Erkeklerde ise yağ karın bölgesinde birikir ve bu da onlara “elma” görüntüsü verir. Tabi ki bazı erkekler armut tipi vücutlu, bazı kadınlar da özellikle menopoz sonrasında elma tipi vücutlu olabilir. Karın bölgesindeki aşırı yağlanma önemlidir ve hastalık için ciddi risk etmenidir. Bu nedenle; bel çevresi doğrudan karın bölgesindeki yağı gösterir ve bel çevresindeki artış kronik hastalıklarla ilişkilidir. Eğer yağlarınızı en fazla bel bölgesinde taşıyorsanız, obeziteyle ilişkili sağlık sorunlarının oluşmasına daha çok yatkınsınız demektir. Bel çevresi 88 cm’den fazla olan kadınlar ve bel çevresi 102 cm’den fazla olan erkekler bu değerlerden daha düşük bel çevresi olanlara göre vücut yağ dağılımı nedeniyle, daha fazla hastalık riski taşırlar.
Beden kitle indeksi yüksek olan ve bel çevresi kalın olan kişilerde kan basıncı artar, kandaki şeker, kolesterol ve trigliserid seviyeleri yükselirken, iyi kolesterol (HDL) seviyeleri düşer. Bu şekilde hem şeker hastalığı hem de kalp hastalıkları için zemin oluşur. Kilolu ve obez kişiler mevcut ağırlıklarının %10’unu kaybettiklerinde hastalıklara karşı olan yatkınlıkları %50 azalır.
Beden kitle indeksi ve bel çevresi yüksek olan kişiler, normal olan kişilere göre kalp hastalıkları, kalp krizi ve felç açısından hemen hemen 2 kat daha fazla risk altındadırlar ve ölüm riskleri daha fazladır.
Prof. Dr. Murat Baş'ın katkılarıyla hazırlanmıştır.
